Voorbereiding reactie uitbreidingsplannen RTHA
In navolging op de bewonersavond van 10 januari jongstleden is de bewonersorganisatie InHillegersberg met betrokken bewoners op 1 februari bijeengekomen voor een vervolgoverleg.
Tijdens het overleg is allereerst gezamenlijk vastgesteld dat er veel onrust is onder de bewoners van de wijken Hillegersberg en Schiebroek naar aanleiding van de voorgenomen uitbreiding van luchthaven Rotterdam/RTHA (tijdens overleg waren er ook vertegenwoordigers uit de wijk Schiebroek aanwezig). Met bijvoorbeeld als gevolg dat het aantal leden van BTV Rotterdam Airport gestaag groeit (ligt inmiddels rond de 700). Wel met de opmerking dat opvalt dat veel wijkbewoners nog niet op de hoogte zijn van de voorgenomen uitbreiding en de stemming daarover in de gemeenteraad later dit jaar.
Illustratief voor de onrust is een brief die recent aan de bewonersvereniging is gestuurd. Het gaat om een brief, gestuurd door bewoners aan de Van Beethovensingel. In deze brief staat o.a.: ‘Uitbreiding van de luchthaven… Wat een bar en boos slecht idee! Nog meer luchtvervuiling, nog meer herrie! Het zou oorspronkelijk toch een regionaal vliegveld worden?!’
De belangrijkste conclusie van het onderzoeksrapport staat op pagina 14 van het rapport van DUO: de meeste mensen zijn tegen uitbreiding. De mensen die voor zijn houden rekening tot een groei van 10 tot 25 procent. Nagenoeg niemand wil meer. Laat staan dat er draagkracht is voor een verdubbeling! Deze conclusie staat niet duidelijk genoeg in het rapport.
De aanwezigen constateren gezamenlijk dat de regio Hillegersberg-Schiebroek meer en meer onder druk komt te staan. Denk aan de verbinding tussen de A13 en A16 die eraan zit te komen, de Molenlaan die steeds verder dichtslibt, het gedonder in relatie tot de grondwaterstand (paalrot risico) en dan nu ook nog een uitbreiding van het aantal vliegbewegingen op de luchthaven?! De leefbaarheid in deze eens zo mooie, groene wijk holt achteruit. Wie wil hier over 10-20 jaar nog wonen als we aan alle kanten belaagd worden, zowel in termen van herrie als fijnstof.
Wat betreft de overlast door de luchthaven. Deze is sowieso de afgelopen tijd fors aan het toenemen. Geregeld komt het voor dat er (bv. ook in het weekend) al vanaf half 7 gevlogen wordt. Terwijl de afspraak ooit was dat dit niet zou gebeuren voor 8 uur! Daarbij komt het steeds vaker voor dat de luchtverkeersleiding vliegtuigen een alternatieve route laat vliegen dichter over de huizen met alle gevolgen van dien (zoals aan in de kozijnen rammelende ramen). We hebben hier te maken met een luchthaven die zeer dicht bij woningen ligt, zeker als je de situatie vergelijkt met andere luchthavens in Nederland. Een extra reden om heel goed na te denken over de effecten op de leefbaarheid en de volksgezondheid voordat tot wat voor een vliegveldwijziging dan ook overgegaan wordt.
De zorgen van bewoners in relatie tot de voorgenomen uitbreiding spitsen zich toe op een paar punten:
i. de geluidoverlast,
ii. de fijnstof blootstelling. Niet alleen fijnstof PM 2.5, maar juist ook ultrafijnstof (UFP, ofwel UltraFine Particles),
iii. cumulatie effecten (effect op leefomgeving bovenop de effecten van bijvoorbeeld de uitbreiding snelwegnetwerk/verbinding A13/A16). Ook maakt men zich zorgen om bijvoorbeeld de effecten op de verkeersintensiteit in de wijk, en die op de huizenprijzen.
Wat betreft UFP: bekend is dat vliegtuigen (veel meer dan bijvoorbeeld bij personenwagens en vrachtauto’s) relatief zeer kleine stofdeeltjes uitstoten. Met name over gebieden in het verlengde van startbanen, soms tot wel 7 kilometer (zie recent onderzoek rond vliegveld Zaventem - mei 2016). En juist die zeer kleine stofdeeltjes (UFP) komen diep de long in en worden in de bloedbaan opgenomen met alle gevolgen van dien (bijvoorbeeld de verhoogde kans op beroertes en hartinfarcten; los daarvan zijn er bv. ook duidelijke effecten als het gaat om de longfunctie van o.a. kinderen en ouderen). Onder andere Prof. Burdorf van de Erasmus Universiteit heeft daar uitgebreid onderzoek naar gedaan.
Zie verder vooral ook de uitzending "Geen vuiltje aan de lucht" van Zembla (april 2016) over ultrafijnstof blootstelling rond Schiphol. De afsluitende woorden zijn alleszeggend.
De bewonersvereniging snapt dat je als stad in zekere zin mee moet gaan in de vaart der volkeren. En dat een luchthaven zich in de loop der tijd ontwikkelt. Maar is het niet meer dan normaal om daarbij verder te kijken dan alleen (vermeende) economische effecten?! Als bewoner van een democratisch land mag je toch van je overheid verwachten dat aspecten als leefmilieu en volksgezondheid automatisch (serieus) meegewogen worden op het moment dat er toekomstplannen gemaakt worden. Kom dan dus niet aan bij ons met een MER rapportage die (vrij vertaald) stelt dat ‘(ultra)fijnstof blootstelling een complex verhaal is, dat er lastig aan te rekenen is, dat dat dus maar niet gedaan is en dat dus aangenomen kan worden dat de effecten op de omgeving ‘0’ gaan zijn.’ De logica ontgaat ons hier even totaal.
De bewonersorganisatie InHillegersberg is niet tegen verandering. Maar waar we wel tegen zijn is: ongebreidelde uitbreiding zonder rekening te houden met gezondheid en welzijn in de omliggende wijken en buurdorpen/steden. Rotterdam heeft ambitie de laatste tijd. En dat juichen we toe. Onder andere op het gebied van duurzaamheid (denk bijvoorbeeld aan de recent ingestelde milieuzone in het centrum). Is het dan niet logisch om te stellen dat de impact van de luchthaven op de omgeving (zowel in termen van geluidproductie als ultrafijnstof productie) de komende jaren juist OMLAAG dient te gaan in plaats van omhoog?!
Wij zeggen dan: Rotterdam, toon lef! Walk the talk. Maak goede afspraken met de luchthaven over het op termijn inperken van de milieugebruiksruimte en laat een overall visie op duurzaamheid en gezondheid leidend zijn de komende jaren. Zie het voorstel van Prof. Curran van de TU Delft (en de initiatiefnota van De ChristenUnie – SGP) om van de luchthaven een proeftuin te maken voor duurzame - en wat ons betreft ook stille/gezonde - luchtvaart.