Bijzondere graven bij historische kerk in ere hersteld

Er wordt hard gewerkt om de bijzondere begraafplaats bij de Hillegondakerk in ere te herstellen. Voor behoud en herstel van de keldergraven en de funderingen is bijna een kwart miljoen uitgetrokken. De klus duurt tot en met 2017. Belangstellenden zijn er tijdens de Week van de Begraafplaats welkom.

Een zogeheten portaalkraan wordt stabiel neergezet om aan de slag te kunnen met de loodzware zerken op dit mooie stukje oud Hillegersberg. We staan op de begraafplaats van de historische Hillegondakerk. Een ruime, prachtige plek die onbekenden midden in een wijk niet vermoeden. De combinatie van de kerk, de trapsgewijs liggende graven, de eeuwen oude beuk en een kasteelruïne op de heuvel heeft een poëtische geest al eens verleid tot de vergelijking met de sfeer uit de boeken van de gezusters Brontë, als het waait en regent.

Hier liggen veel bekende namen uit het roemrijke verleden van Hillegersberg. Geen dominantie van doorsnee-Rotterdammers die bijvoorbeeld Jansen heten, maar prominenten als Le Fèvre de Montigny, Hoboken of, recenter, Albeda. Weg van het drukke verkeer op de nabije Straatweg of het winkelend publiek in de Bergse Dorpsstraat werken specialisten in alle rust aan het herstel van de begraafplaats.

Beheerder Martine Verduyn-Kruys licht namens de Protestantse gemeente Rotterdam Noordrand toe wat er gebeurt en waarom. “We zijn in 2014 met de eerste fase begonnen, nu is de tweede bezig. Over twee jaar moet het klaar zijn. Er is bijna nooit onderhoud gepleegd aan de graven. Vanaf 1830, toen er niet er niet meer in kerken mocht worden begraven, zijn er keldergraven aangelegd in en om de kasteelruïne. Behalve de bekende namen zijn de karakteristieke IJsselsteentjes en de plavuizen vloeren opvallend. Maar de originele grafzerken zijn vaak in slechte staat.”

Ter plekke vallen inderdaad de scheuren her en der op. De IJsselstenen zijn soms door kapot stucwerk zichtbaar. Vreeker Begraafplaatsservice zorgt voor  restauratie van oude zerken en opnieuw stuken waar dat nodig is. Eerst is vorig jaar het deel rond de ruïne aangepakt, nu volgen de graven langs het pad omhoog bij de kerk. Later zijn de stukken onder de beuk en de ruïne zelf aan de beurt.

Kunststukje bij beuk

De renovatie bij de mede het beeld bepalende beuk wordt een kunststukje, zegt Martine. “Want we moeten heel voorzichtig zijn op die plek, om de boom geen schade toe te brengen.”

Een apart verhaal is dat voor het onderhoud en herstel de medewerking nodig is van de rechthebbenden, nabestaanden van degenen die er zijn begraven. Martine: “We hebben vaak geen gegevens meer van rechthebbenden. Adressen zijn nodig om een nieuwe zerk te betalen of grafrechten te behouden. Het is een hele klus rechthebbenden te achterhalen.”

Op menig graf prijkt daarom een plaatje met het verzoek contact op te nemen met de Protestantse gemeente. Gebeurt dat niet, dan vervalt na een jaar het grafrecht en heeft de Protestantse gemeente de mogelijkheid dit graf opnieuw uit te geven. Dat laatste kan ook als nabestaanden niet langer de aanwezigheid van een voorouder willen handhaven.

Beheerder Martine Verduyn-Kruys roept dan ook op zich te melden als mensen een familielid hebben liggen op de heuvel bij de Hillegondakerk. Maar ook zijn donaties voor de begraafplaats van harte welkom. Want behalve het herstel van de keldergraven is de Protestantste gemeente ook veel geld kwijt aan het opfrissen van het groen (ruim kwart miljoen) en onderhoud van de Rijksmonumenten (een halve ton voor ruïne, begraafplaatsmuur en -hek).

De Hillegondakerk doet mee aan de Week van de Begraafplaats, met activiteiten op donderdag 4, vrijdag 5 en zaterdag 6 juni.

                                                                          PAUL SMITS